د هيواد په تاريخ كيگ د لومؤي حگل له پاره د ولسمشر‌ة تگول تگاكنو ته لاره هواريإي. په ديگ تگاكنو كيگ نؤيوال سوله ساتونكي حگواكونه هم د خپلو توپونو او تگانكونو سره ونأه اخلي او د لكگشگت پيسيگ ييگ هم ملكگري ملتونه وركوي. د دغو تگول تگاكنو تر سره كيدل د هيواد په استثنايي شرايطو كيگ يو تاريخي چانس دى چيگ نه شگايي له لاسه ييگ وركؤو.
د انتخاباتو تحريم يواحگيگ هغه وخت جواز لري چيگ يوه وسله واله أله وغواؤي د حگواكمني تر لاسه كولو يا ساتلو له پاره د يويگ تبليغاتي أراميگ په خگير ورخگخه كار واخلي. په دغه أول شرايطو كيگ د دموكراسة اصول تر پشگو لانديگ كيإي او نه يواحگيگ هيوادوال چيگ نؤيوال هم نيوكيگ پريگ كوي.
خو وكگورو چيگ دغه جواز د افغانستان په شرايطو كيگ خگه أول دى؟
١ ـ دا تحريم د اساسي قانون مخالف دى، حگكه دوي وايي چيگ كرزى بايد استعفا وكؤي. د اساسي قانون ١٦١ ماده په ديگ هكله وايي: "... د افغانستان د انتقالي اسلامي دولت رييس تر هغه وخته پوريگ وظيفه سر ته رسوي چيگ منتخب جمهور رييس په كار پيل نه وي كؤى..."
٢ ـ تحريم واله أله ١٣ كسه دي، چيگ د انتخاباتو كميسيون ته ييگ ١٣٠٠٠٠ كارتونه وركؤي دي، كه چيريگ نوموؤو په رشگتيا هم د خلكو په خوشگيگ دا كارتونه راتگول كؤي وي دغه شمير تگول كانديدان د ١٣٠٠٠٠ تنو استازيتوب كوي چيگ د تگولو ١٠/٥ مليونو رايه وركوونكو په سلو كيگ ١/٢٣ جوؤوي. شگكاره ده چيگ په سلو كيگ ١/٢٣ د ٩٨/٧٧ فيصدو هيوادوالو د رايگ خگركگندولو د مخنيوي حق نه لري. د يادولو وؤ ده چيگ دغو ١٣٠٠٠٠ كسانو هم خپل كارتونه د ديگ له پاره نوموؤو ته سپارلي چيگ په تگاكنو كيگ كگأون وكؤي، نه دا چيگ تحريم ييگ كؤي.
٣ ـ د تحريم مينه وال د انتخاباتو د تحريم تر سره كيدلو په صورت كيگ هم كومه بله د حل لاره نه لري. دا هم جوته ده چيگ هره ورحگ خو نه نؤيوال زموإ د تگاكنو لپاره پيسيگ وركولايگ شي او نه هم خپل وسله وال راليإي. يواحگيني كسان چيگ له دغه تحريم خگخه كگتگيگ تر لاسه كوي زموإ بهرني غليمان، ترهكگر او جكگؤه ماران دي.
تحريم كوونكي خگوك دي او خگه غواؤي؟
١ـ حگينيگ تحريم كوونكي هغه كسان دي چيگ د جهاد له وخته نيوليگ لا تر اوسه پوريگ ييگ د لاسونو خگخه د بيگ كگناه خلكو، سپين إيرو، شگحگو او ماشومانو وينيگ خگاخگي، چيگ بايد د جنكگي جنايتكارانو په توكگه نؤيوالو محكمو كيگ تر پوشگتنيگ او تحقيق لانديگ نيول شوي واى. حگينيگ ييگ هم بهرنيو هيوادونو ته د غلامة په تور تورن كسان دي چيگ ويل كيإي لا تر اوسه هم اؤيكيگ ورسره لري او د نوموؤو غوشگتنيگ تر سره كوي؛ حگينيگ ييگ تجزيه غوشگتونكي دي چيگ د اساسي قانون په خلاف د فدراليزم شعار وؤانديگ كوي؛ حگينيگ ييگ بيگ هويته كسان دي چيگ يا ييگ خگوك نه پيژني او يا هم په خپله ناريگ وهي چيگ "زه افغان نه يم"؛ حگينيگ تحريم كوونكي د خپل كار له پاره كوم عملي پروكگرام نه لري چيگ د هغه په شا او خوا خلك را تگول كؤي. دوي له تحريم خگخه د يويگ تبليغاتي وسيليگ په أول كار اخلي؛ حگينيگ كانديدان چيگ خپل وزن ورته معلوم دى او په ديگ شگه پوهيإي چيگ هماغه لس زره راييگ هم نشي تر لاسه كولاى په ديگ هخگه كيگ دي چيگ كه د كوميگ ولسوالة چوكة يا د كوم كلنيك اّمريت ورته ميسر شي شگه او كه نه نو په ديگ وسيليگ هخگه كوي حگانته د ختگيگ پوزه جوؤه كؤي؛ حگينيگ كانديدان هم چيگ د جكگؤه مارانو د وسله والو ألو سره تؤاو لري، تگاكنو كيگ د لغتيگ وهلو په وسيليگ كوشگشگ كوي تنظيمي جكگؤو او لوتگمارة ته بيا لاره هواره كؤي.
٢ـ طالبان او د كگلبدين اسلامي كگوند د تحريم كوونكو بله أله ده چيگ د خپل وسله وال او تروريستي دريحگ له امله د بالفعله دشگمنانو په خگير د انتقالي حكومت له پيل راهيسيگ د خلكو په وژلو او د بيگ امنة په رامنحگ ته كولو بوخت دي.
٣ـ دريمه أله تحريم كوونكي هغه كسان دي چيگ د تگوپكيانو او جنكگ سالارانو د شتون له امله نه غواؤي تگول تگاكنو كيگ ونأه واخلي. د دوي شمير لإ او انكگيزه ييگ سپيخگليگ ده. لاكن د عمل پايليگ ييگ له ديگ امله چيگ هيواد كيگ د أيموكراسة د لومؤي تمرين شنأولو او د بيگ اعتمادة په رامنحگ ته كولو كيگ منفي رول لوبوي، د نورو ألو سره زيات توپير نه لري.
د تگول تگاكنو د تحريم پايليگ: لومؤة نتيجه ييگ د امنيت له منحگه وؤل او هغو جنايتكارانه تنظيمي جكگؤو ته لار هوارول دي چيگ كابل ته د مجاهدينو له رارسيدلو په ديگ خوا مو وليدل؛ بله پايله ييگ د ملي اردو او ملي پوليسو د جوؤولو په لار كيگ خنأ اچول دي. ملي اردو د حگمكني بشپؤتيا ساتونكي او ملي پوليس د كورني امنيت تامينوونكي كگنگل كيإي؛ بله مانا ييگ د تگوپك سالارة، لوتگمارة او د اوه كلنيگ نجلة خگخه نيوليگ اويا كلنو ميندو په عفت بانديگ د تيري كولو بيا ژوندي كيدل او دوام موندل دي؛ او په پايگ كيگ هم د ديگ تحريم مانا د ملي وحدت له منحگه وؤل او د هيواد تجزيه كيدل دي.
د امنيت كگأوأول، د يو موتگي، حگواكمن، خوشاله، اّباد او سوكاله افغانستان د جوؤيدلو مخ نيويگ او د هيواد د غليمانو خواهش دى چيگ د لاريگ هوارل ييگ ملي خيانت كگنگل كيإي.
